“Bình
yên là khi ta biết lắng nghe nhau. Hãy cứ chân thành lắng nghe. Bởi tình yêu thật
sự sẽ ở lại, khi người ta biết lắng nghe nhau, thay vì tranh cãi”.
Một chiều cuối năm êm ả. Tôi tự pha cho mình một tách cà phê, ngồi đọc bài cảm thức của tác giả Phạm Lữ Ân có đoạn viết như thế này: “Tôi có một người quen, anh thường ra phố Lê Công Kiều mua ồ cổ. Thật ra anh cũng chẳng mua thứ gì đắt đỏ vì tài chính còn eo hẹp. Anh chỉ mua những chiếc tô gấm chiết yêu vẽ xanh trắng. Anh chất từng đống trong phòng mình. Tôi những tưởng anh mê lắm. Nhưng không, anh mua vì nhớ mẹ. Bởi lúc xưa khi anh còn nhỏ, gia đình còn nghèo, mẹ anh được ai đó tặng cho hai chiếc tô gấm và mấy cái chén sứ xanh trắng. Mẹ anh quý lắm! Anh nhớ, chỉ khi dịp Tết, mẹ mới cho anh em ăn cháo gà trong tô gấm vào bữa cơm Giao thừa cuối năm. Rồi chiến tranh. Những món đồ ít ỏi đó, mẹ anh không giữ được. Và bà tiếc mãi… cho đến ngày “ra đi”. Anh nhớ mẹ, nhớ những buổi Giao thừa anh ngồi nép bên mẹ, nhìn mẹ lau sạch những chiếc chén, cái tô bát thật tỉ mẩn, trân quý… Anh dành dụm tiền và tìm mua lại chút tuổi thơ xưa…”
Đọc đoạn truyện ngắn đó, lòng tôi bỗng thấy ấm sực lại. Nó
như cũng gợi nhắc lại cho tôi chút cảm thức về mùa cuối năm. Nhớ về miền nhớ xa
xăm nhưng rất đỗi quen thuộc. Tôi cứ tin rằng dăm ba khoảnh khắc tìm lại tuổi
thơ ấy trong những ngày cuối năm như vậy, đã trao lại cho tôi nguồn năng lượng
mạnh mẽ, diệu kì đến lạ lùng. Không dưng, tôi như được trở ngược lại cái ngày ấy
với câu chuyện của riêng tôi. Lắng nghe! Có thể, chỉ là ở đâu đó trong những
dòng tâm sự thủ thỉ của tôi, bạn bắt gặp lại mình, bạn của ngày xưa ấy!
Tôi vẫn nhớ những cái Tết năm xưa… Dòng họ nhà tôi thường có truyền thống ra Đất Thánh thăm lại những ngôi mộ nơi chôn cất, an nghỉ của ông bà tổ tiên. Chúng tôi có dịp để tân trang lại phần mộ cho những người “đã khuất”: Cắt dọn cỏ, đốt nén nhang thơm phảng phất, thắp một ngọn nến cháy sáng, cắm những nhành hoa xinh… Rồi tất cả con cháu về nhà ông bà, cùng trải manh chiếu, ngồi quây quần đọc kinh cầu nguyện cho tiền nhân. Không khí giờ kinh gia đình thật ấm cúng, lan tỏa. Những câu kinh với đủ mọi âm vực khác nhau của các thế hệ: Ông bà, cô dì, chú bác, con cháu, chắt… Tuy là có lúc lạc nhịp do đọc không đều, nhưng ai cũng rất sốt sắng dâng lời kinh cầu trong không khí đầu năm an khang – thịnh vượng.
Nhưng mỗi năm mỗi mai một dần dà đi. Ngày đọc kinh cầu cho
tiền nhân vào mùng 2 Tết của dòng họ tôi cứ thưa dần bóng người. Vì mỗi người mỗi
lý do này kia. Mặc dù hằng năm dòng họ tôi cũng có thêm vài ba cháu dâu, cháu rể,
trẻ con cũng đóng góp thêm vài ba đứa. Thế nhưng chúng nó cứ vin vào cớ đi chúc
Tết đông tây, họp lớp, gặp mặt bạn bè… Chỉ còn lại ông bà, cô, dì, chú, bác… những
bậc “lão làng” ở lại, duy trì truyền thống đọc kinh cầu cho tiền nhân.
Với xuất phát điểm được sinh ra trong gia đình Công giáo,
chúng tôi luôn tự hào về điều này: Cha mẹ giáo dục con cái phép tắc, mực thước,
luôn noi theo khuôn mẫu là những giới răn đạo đức của nhà Đạo đã truyền dạy, để
hướng dẫn con cái mình lối sống tích cực, lành mạnh. Mái nhà, nơi ấy có tiếng mẹ
tiếng cha dặn dò: “Các con học bài xong đọc kinh chung với cả nhà nào!”. Có thể
kỉ niệm ngày xưa ấy (thật ra tôi đã được bao tuổi mà nhắc tới hai từ “ngày
xưa”, nhưng thôi, tạm gọi thế đi)… Ngày xưa, cách đây cũng không lâu lắm đâu,
là cứ tối tối anh chị em nhà tôi sẽ tham dự giờ kinh chung của gia đình: Có lần
chuỗi Mân Côi, đọc và chia sẻ Lời Chúa. Từng người từng người chia sẻ suy nghĩ,
tâm tư của mình về những điều mà Chúa truyền dạy trong các bài Tin Mừng, những điều
trăn trở trong cuộc sống. Tôi nghĩ, phần nào đó là một cách cụ thể hóa Lời
Chúa, mà vận dụng vào đời sống gia đình thường nhật. Bình yên là khi ta biết lắng
nghe nhau. Hãy cứ chân thành lắng nghe. Bởi tình yêu thật sự ở lại, khi người
ta biết lắng nghe nhau, thay vì tranh cãi.
Ừ, thì
cả một thời học sinh của tôi chỉ bó hẹp trong khoảng không gia đình - nhà trường:
Sáng đi học, tối lại ở nhà. Nó bình lặng, không ồn ào, không có những cuộc vui
chơi thác loạn với đua xe cộ, nhảy nhót ở các quán bar, karaoke, vũ trường… Có
thể sẽ thuộc vào hạng “quê mùa”! Nhưng chẳng sao cả, miễn là trong thâm tâm tôi
lại hoàn toàn tự hào và mừng rỡ về cái ngày xưa bình yên lắm của mình, khi được
ở bên gia đình thân yêu của mình. Đối với tôi, nhà là nơi cất chứa những khoảnh
khắc gia đình đoàn tụ, sum vầy.
Cũng bởi
chính nhờ những giờ kinh gia đình đã níu giữ tôi ở lại. Ở lại trong vòng tay
thân thương của gia đình. Ở lại trong ân tình Chúa. Phải chăng nếu như tôi
không sinh ra và lớn lên trong gia đình Công giáo thì có thể lắm chứ, tôi sẽ là
một con người thật khác. Chính tôi cũng khó hình dung ra được là mình sẽ đi về đâu
đâu nữa! Có thể sa chân, ngã nhào, vấp váp… đến khi bừng tỉnh thì cũng đã muộn để
có thể sửa chữa. Rồi thì phải trải qua những chặng đường đã đi tới, thì mới cho
ta thêm cảm nghiệm rằng: Dù cho tới chân trời, góc bể, cuối đất, cùng trời...
thì thực sự gia đình thân yêu vẫn mãi là một nơi ngả đầu êm ái. Nơi ấy
luôn rộng mở chào đón ta trở lại với thương yêu.
