Người Việt có phong tục hôm Giao thừa lau dọn nhà cửa; và họ
hốt rác trong nhà, mang đi đổ vào một nơi, tên gọi thùng rác!
Chiều cuối năm, Mẹ tôi dặn: “Nhà mình rác không à! Mẹ bận,
phải đi chợ mua ngũ quả cúng ông bà, và thức ăn cho ba ngày Tết. Con quét nhà
cho mẹ. Nhớ đổ rác vào thùng rác”.
Đêm Giao Thừa, tôi làm theo lời mẹ dặn, quét rác trong nhà và ngoài sân, nhưng quét rác sang thẳng sân nhà hàng xóm!
Sáng hôm nay, Mùng Một Tết, tôi ngỡ ngàng nhận ra sân nhà tôi rác ơi là rác, còn khoảng sân rộng thênh của nhà kế bên đã quay trở lại tình trạng nguyên thủy: sạch bóng! Hóa ra đêm Giao Thừa, giờ khắc linh thiêng, gió trời nổi lên, mang trả lại cho tôi nguyên vẹn đống rác tôi gửi sang nhà thiên hạ.
Ngày Mùng Một Tết, tôi nấu cơm, bữa cơm đặc biệt cho cả nhà ăn.
Cơm gạo Nàng Hương thơm mùi bay tỏa ngạt ngào một khoảng không gian ngày Tết. Canh su hào nấu thịt gà ngọt, không phải bởi bột ngọt, nhưng bởi su hào và thịt gà. Thịt heo kho tộ vàng óng, trứng gà cũng thế, màu vàng bắt mắt!
Cơm trắng thơm gạo Nàng Hương, canh su hào nước súp ngọt, thịt heo kho trứng vàng tươi, tất cả được bầy trên mâm cơm, gợi cơn thèm, bao tử rộn ràng, nhìn là muốn ăn.
Nhưng, tôi lười biếng, không dọn rác trong bếp. Lông gà, vỏ
trứng, gốc quả su hào bám đất nằm bầy hầy trên sàn nhà bếp.
Ngày Tết, mẹ kiêng, không mắng, nhưng nói nhỏ vào tai tôi:
- Rác của con, con phải dọn!
Tôi hỗn hào, cự nự, không kiêng nể ngày Tết:
- Tại sao mẹ không gọi anh H., con T. dọn rác? Mà cứ phải là con dọn rác! Con đã nấu cơm ngon cho cả nhà ăn rồi mà!
Mẹ tôi cười tươi, mặt da trắng hồng như màu hoa đào bên khung cửa:
- Mẹ cám ơn con nấu cơm ngon cho cả nhà ăn ngon. Mẹ rất thích nồi cơm thơm, canh gà nấu su hào, thịt heo kho trứng của con. Nếu mẹ là nhà hàng, mẹ sẽ thuê con làm đầu bếp, trả lương cao.
Mẹ dừng lại, rồi nói tiếp:
- Nếu con lên tiếng, nhờ anh H. và con T., tụi nó đã đến phụ con một tay dọn rác.
Cuối cùng Mẹ lắc đầu:
- Rác này do con bày ra. Bởi đôi bàn tay của con, và bởi cách con suy nghĩ, rác xuất hiện trên sàn nhà.
Mẹ tôi kết luận:
- Con có trách nhiệm với đống rác trên sàn nhà ngày Tết!
Ngày Tết, tôi tức, nhưng vẫn khom lưng, dọn đống rác.
Khi đó, Mẹ mới gọi anh trai và em gái tôi dọn chén bát mang xuống bếp rửa, riêng Mẹ tôi một mình dọn nhà cơm, để tôi chuyên tâm dọn đống rác trong nhà ngày Mùng Một Tết.
Và lạ lùng (hoặc nhiệm mầu) thay, với Mẹ, với anh trai em gái, và với tôi, nhà bếp và sàn nhà bếp trở nên sạch bóng, bóng đến nỗi tôi có thể nhìn thấy chính khuôn mặt vẫn còn hậm hực của riêng mình trên trên tường và sàn bếp.
Họ hàng và hàng xóm vào nhà chúc Tết, ai cũng tấm tắc khen bếp nhà này sao sạch sẽ và bóng lộn từng cen-ti-mét!
Giao Thừa, người Việt dọn rác, mừng Tết!
Giao Thừa, tôi cũng dọn rác và đổ rác vào thùng rác (đặt nơi góc sân nhà mình), bởi niềm tin riêng biệt, nếu không quét rác sang nhà hàng xóm, nếu biết dọn đống rác của riêng mình, nhà tôi sạch bóng từng ly.
Cũng thế! Tôi lẩn thẩn triết lý với một luận lý bình thường:
- Nếu thế giới này, ai cũng thôi quét rác sang sân nhà hàng xóm, và bắt đầu chịu khó khom lưng, dọn mớ rác vương vãi trong nhà, trần gian này sạch hơn, bóng hơn, sạch bóng đến nỗi thiên thần trên trời cũng thích sinh xuống làm người. Và ai cũng rộn ràng, ai cũng háo hức mong đợi giây phút Giao Thừa, giây phút linh thiêng năm cũ gặp gỡ năm mới. Nhang khói trên bàn thờ bay cao mời gọi ông bà về trần gian ăn Tết với chúng con…
Vâng! Tôi yêu mến biết bao nét đẹp của ngày Tết: “Dọn rác đêm Giao Thừa!”
Nguyễn Trung Tây
(Philippines)
